Ile człowiek ma mlecznych zębów?
Zęby u człowieka charakteryzują się difiodontyzmem, czyli dwuzmianowością. Oznacza to, że najpierw występują zęby mleczne, a następnie pojawiają się zęby stałe. Są odmienne w budowie, ale podatne na te same choroby. Zarówno mleczne, jak i stałe zęby trzeba kontrolować u stomatologa i dbać o nie, by się nie psuły. Z poniższego tekstu dowiesz się więcej na temat mleczaków, m.in. tego, ile człowiek ma mlecznych zębów i kiedy się je usuwa.
Zęby mleczne – dowiedz się, ile człowiek ma mlecznych zębów
U człowieka w okresie wczesnego dzieciństwa wyrasta 20 zębów mlecznych. Proces ząbkowania zaczyna się u około półrocznego dziecka, a kończy zazwyczaj, gdy dziecko ma 2,5 roku. Każdy rodzic wie, ile człowiek ma mlecznych zębów, więc może z łatwością sprawdzić, czy u dziecko wyrosły już wszystkie.
Czasem zdarza się, że pierwsze zęby pojawiają się już w czwartym miesiącu życia albo dopiero w okolicach roczku. Ani w jednym, ani w drugim nie ma żadnych nieprawidłowości – ząbkowanie to proces indywidualny i może mieć odmienny przebieg nawet u dzieci, które są rodzeństwem.
Zęby mleczne składają się z korony oraz korzenia. Korona, widoczna w jamie ustnej jest mniejsza niż w przypadku stałych zębów. Zaś korzenie bywają szeroko rozstawione, ponieważ pomiędzy nimi znajdują się zawiązki zębów stałych.
Mleczaki, tak samo jak zęby stałe, zbudowane są ze szkliwa, które stanowi ochronną warstwę, ale jest dość cienkie. Zęby mleczne zresztą mają nieco niebieskawy kolor. Zęby stałe, o kremowej barwie, mają grubszą warstwę szkliwa. Pod szkliwem znajduje się zębina, która otacza miazgę.
Przez wzgląd na swoją budowę oraz z uwagi na to, że dzieci nie potrafią dokładnie myć zębów, próchnica na mleczakach jest zjawiskiem dość powszechnym. Nieleczona, może przenieść się na zęby stałe i być dużym problemem w dorosłym życiu. Warto podczas higieny uświadomić dziecku, ile człowiek ma mlecznych zębów i pilnować, by myło je dokładnie po kolei.
U dzieci przegląd stomatologiczny należy wykonywać co 4 miesiące, by móc usunąć niewielkie ubytki zanim bakterie zajmą cały ząbek. Stomatolodzy zalecają także lakierowanie i lakowanie zębów, które dodatkowo je zabezpieczają przed rozwojem próchnicy.
Kiedy wypadają zęby mleczne?
Zęby mleczne zaczynają wypadać około 5 roku życia dziecka. Mniej więcej do 13 roku życia dziecko traci wszystkie mleczaki na rzecz zębów stałych. Przez kilka lat u każdego dziecka występują jednocześnie zęby stałe, które zaczynają wyrastać od szóstek i mleczne. Wiedząc, ile człowiek ma mlecznych zębów, można przypuszczać, że ich wypadanie to raczej długi proces. U większość dzieci przebiega on w taki sposób, że brak kolejnych zębów nie uniemożliwia gryzienia, czy żucia.
Najczęściej najpierw wypadać zaczynają dolne i górne siekacze. Z uwagi na to, że rosną one symetrycznie, okres pomiędzy ich wypadnięciem jest dość krótki i wynosi około 3 miesięcy.
Czasami zdarza się, że zęby mleczne nie wypadają w sposób fizjologiczny. Istnieją dwie przyczyny tego zjawiska. Pierwsza to brak zawiązka zęba stałego. W tej sytuacji należy starać się jak najdłużej utrzymać mleczny ząb, ponieważ po jego wypadnięciu konieczna jest odbudowa protetyczna (most, implant). Choć nie jest to częsta sytuacja, przy prawidłowej higienie, udaje się zachować zęby mleczne nawet do 40 roku życia. Drugim powodem może być niewłaściwe położenie zawiązka zęba stałego. Wtedy konieczna jest interwencja stomatologa chirurga.
Inną niepokojącą sytuacją jest ta, w której zęby mleczne wypadły, a mimo tego nie pojawiają się zęby stałe. Powodem tego zjawiska może być zatrzymanie zęba. W stomatologii przyjmuje się, że jeśli ząb stały nie pojawia się w ciągu dwóch lat od utraty mleczaka, trzeba podjąć interwencję. Zwykle zaś zęby wyrastają do kilku miesięcy, maksymalnie pół roku po utracie pierwszego zęba. Jest to dość indywidualne – u niektórych dzieci ząbek pojawia się już po tygodniu, a u innych trzeba cierpliwie poczekać.
Jeśli dziecku wcześnie wypadną mleczne zęby (zwykle powoduje to próchnica lub uraz), w kierunku powstałej luki mogą przesuwać się pozostałe i uniemożliwiać wyrośnięcie zęba stałego. W tej sytuacji ortodonta może założyć utrzymywacz przestrzeni.
Czy wyrywać ruszające się zęby mleczne?
W zdecydowanej większości zęby mleczne wypadają samoistnie. Najczęściej wcześniej ząbki zaczynają się ruszać i chwiać. Zdarza się, że w końcu wypadają podczas posiłku albo dziecko „pomaga im” za pomocą języka.
Ekstrakcja zębów mlecznych to ostateczność. Najlepiej pozostawić proces ich wypadania naturze – kiedy wypadną w „swoim tempie” ząb stały będzie mógł wyrosnąć bez problemu. Wcześniejsze wyrwanie zęba może mieć negatywne konsekwencje. Po pierwsze dziecko dłużej będzie bez ząbka i czasem może to powodować kłopoty z jedzeniem. Po drugie brak zęba będzie powodować przesuwanie się pozostałych zębów w szczęce, co może wymusić późniejsze leczenie ortodontyczne.
Zęby mlecze usuwa się wtedy, gdy są mocno zajęte próchnicą i powodują powstawanie stanów ropnych. Poza tym usuwane są w sytuacji gdy nie da się ich odbudować przy pomocy kompozytu. Jeśli w trakcie leczenia próchnicy dentysta musi usunąć znaczną część korony, nie ma na czym wykonać odbudowy i wtedy ząb trzeba usunąć.
Usuwanie zębów mlecznych może też zlecić ortodonta w sytuacji, gdy przeszkadzają w uformowaniu się prawidłowego zgryzu. Wtedy stomatolog usuwa nawet zdrowe mleczaki.
